Kierownik pracowni: dr Renata Nadobnik
Głównym celem Pracowni jest realizacja prac badawczych w zakresie leksykografii dwujęzycznej, leksykologii, glottodydaktyki, a także komunikacji interkulturowej oraz analizy tekstu (dialog, rozmówki polsko-niemieckie i niemiecko-polskie) w odniesieniu do polsko-niemieckiej pary językowej.
Ważnym aspektem podejmowanych działań jest ponadto popularyzacja języka niemieckiego i kultury krajów niemieckiego obszaru językowego wśród studentów oraz środowiska lokalnego.
Pracownia współpracuje z innymi polskimi i zagranicznymi ośrodkami dydaktyczno-naukowymi, w tym mi. in. z Uniwersytetem Szczecińskim oraz Pädagogische Hochschule w Wiedniu.
Realizowane działania Pracowni w roku akademickim 2012/2013
1. Projekty badawcze:
Współpraca przy tworzeniu Niemiecko-Polskiego Słownika Frazeologizmów on-line [Phraseologisches Online-Wörterbuch Deutsch-Polnisch]: Projekt badawczy własny nr NN 104174936 opracowany i realizowany przez Instytut Filologii Germańskiej Uniwersytetu Szczecińskiego przy wsparciu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
2. Konferencje Naukowe:
Organizacja II Międzynarodowej Konferencji Naukowej z cyklu Stan i perspektywy kształcenia językowego w świetle europejskich wymagań edukacyjnych, na temat: Różnorodność językowa, we współpracy z Zakładem Języka Niemieckiego, Wojewódzkim Ośrodkiem Metodycznym w Gorzowie Wielkopolskim oraz Pädagogische Hochschule w Wiedniu; termin realizacji: 18 – 19 marca 2013 r.
3. Seminaria dla studentów:
Spotkania z językiem i kulturą (forma cykliczna) – pierwsze spotkanie poświęcone Austrii (proponowany termin realizacji: 20 marzec 2013 r.)
4. Udział w Programie Erasmus (STT – Staff Training)
Tematyka szkolenia: Wielojęzyczność w kontekście migracji na przykładzie wiedeńskich szkół, Pädagogische Hochschule w Wiedniu (planowany termin realizacji: 21 – 28 kwietnia 2013 r.).
5. Publikacje:
Monografia: Elementy leksykograficzne w podręcznikach do nauczania języka niemieckiego w Polsce, Renata Nadobnik, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Gorzowie Wielkopolskim.
Monografia: Stan i perspektywy kształcenia językowego w świetle europejskich wymagań edukacyjnych, Beata Mikołajczyk, Renata Nadobnik (red.), Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Gorzowie Wielkopolskim.
Sprawozdanie z działalności Pracowni badań nad polsko-niemieckimi kontaktami językowymiw roku akademickim 2012/2013
1/ Integracja działań środowiska naukowego w dziedzinie kulturowych kontaktów Polski
z krajami europejskimi poprzez konsolidację badań humanistycznych nad kulturą i językiem:
współpraca z Uniwersytetem w Oldenburgu w Niemczech, Uniwersytetem Kraju Saary w Saarbrücken w Niemczech, Pädagogische Hochschule w Wiedniu/Austria, Instytutem Austriackim w Warszawie, Uniwersytetem Szczecińskim, Uniwersytetem Śląskim w Katowicach, Uniwersytetem im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, Akademią im. Jana Długosza w Częstochowie, Uniwersytetem Wrocławskim w ramach organizowanych form wymiany doświadczeń w zakresie prowadzonych prac badawczych oraz popularyzacji kultury i języka wśród studentów (międzynarodowe seminarium)
2/ prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych:
Udział w projekcie badawczym własnym nr NN 104174936 (przy wsparciu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego), opracowanym przez Instytut Filologii Germańskiej Uniwersytetu Szczecińskiego pod kierunkiem prof. zw. dr hab. Ryszarda Lipczuka – współpraca przy tworzeniu „Niemiecko-Polskiego Słownika Frazeologizmów on-line” [Phraseologisches Online-Wörterbuch Deutsch-Polnisch],
termin realizacji: od września 2012 r., słownik jest dostępny na stronie internetowej: www.frazeologizmy.uniw.szczecin.pl
Ponadto prowadzenie badań w zakresie leksykografii dwujęzycznej, ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju warsztatu leksykograficznego na przestrzeni wieków, użyteczności i wpływie wyników badań konfrontatywnych i kontrastywnych na opis leksykograficzny w słownikach dwujęzycznych (dla pary językowej niemiecko-polskiej), również dydaktyki języka niemieckiego w ujęciu diachronicznym i synchronicznym, ze szczególnym uwzględnieniem podręczników oraz innych materiałów edukacyjnych; udział w konferencjach naukowych, w tym:
- w Międzynarodowej Konferencji Naukowej: Synchronische und diachronische Aspekte der Sprache, zorganizowanej przez Instytut Filologii Germańskiej Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin-Pobierowo 19 – 21 września 2012 r.
Tytuł wygłoszonego referatu: Deutsch für Jungen – Deutsch für Mädchen. Themendifferenzierung der Texte in Schulbüchern für DaF aus dem 19. Jahrhundert.
- w Międzynarodowej Konferencji Naukowej: Im Anfang war das Wort, zorganizowanej przez Instytut Filologii Germańskiej, Zakład Języka Niemieckiego Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 22 – 23 września 2012 r.
Tytuł wygłoszonego referatu: Lexikographische Werkstatt in deutsch-polnischen Wörterbüchern für den Schulgebrauch von ihren Anfängen bis zur Gegenwart. Teil 2 – Mikrostruktur.
- w II Międzynarodowej Konferencji Naukowej nt. „Różnorodność językowa”, zorganizowanej przez ACBE PWSZ w Gorzowie Wlkp., 18 – 19 marca 2013 r.
Tytuł wygłoszonego referatu: Użyteczność rozmówek polsko-niemieckich w dydaktyce języka niemieckiego.
- w Międzynarodowej Konferencji Naukowej: Die Ressource Mehrsprachigkeit in der PädagogInnenbildung NEU, zorganizowanej przez Pädagogische Hochschule w Wiedniu 24-25 września 2013 r.
Tytuł wygłoszonego referatu: Arbeit mit Lexika im Deutschunterricht in Polen
3/ współpraca międzynarodowa w zakresie badań naukowych, dydaktyki i kultury
a) Organizacja międzynarodowego seminarium „Begegnungen mit Sprache und Kultur – Ősterreich” (Spotkania z językiem i kulturą – Austria) we współpracy z Pädagogische Hochschule w Wiedniu oraz Instytutem Austriackim w Warszawie.
Celem seminarium była promocja języka niemieckiego i kultury Austrii. W spotkaniu uczestniczyła z wykładem (poświęconym wielojęzyczności w austriackich szkołach) prof. Doris Ulrich-Hinterecker z Pädagogische Hochschule w Wiedniu. W realizację seminarium zostały włączone studentki drugiego roku filologii polskiej, pedagogiki oraz kulturoznawstwa, które opracowały i wygłosiły referaty w języku niemieckim (opiekun dr R. Nadobnik).
Spotkanie odbyło się 15 maja 2013 r. w ramach obchodów II Festiwalu Kultury Europejskiej w PWSZ w Gorzowie Wlkp.
(sprawozdanie w załączniku)
b) Podjęcie działań na rzecz realizacji praktyk pedagogicznych studentów Pädagogische Hochschule w Wiedniu w PWSZ w Gorzowie Wlkp. (we współpracy z dr Elisabeth Furch)
4/ inicjowanie i koordynowanie udziału uczelni i innych jednostek naukowych w międzynarodowych programach badawczych
Udział (z referatem) w Międzynarodowej Konferencji Naukowej w Pädagogische Hochschule w Wiedniu (24-25 września 2013 r.) nt.: „Die Ressource Mehrsprachigkeit in der PädagogInnenbildung NEU” (Aspekt wielojęzyczności w kształceniu nauczycieli – Nowe podejście).
Konferencja została zorganizowana w ramach międzynarodowego projektu badawczego AMuSE – Approaches to Multilingual Schools in Europe (AMuSE - Wykorzystanie podejścia wielojęzyczności w europejskich szkołach), realizowanego przez Pädagogische Hochschule w Wiedniu, Pädagogische Hochschule w Zurychu (Szwajcaria), Uniwersytet w Göteborgu (Szwecja), Uniwersytet w Tartu (Estonia), Akademię Europejską w Bolzano (Włochy) – przy wsparciu Komisji Europejskiej.
5/ wspieranie mobilności pracowników naukowych uczelni
Udział w programie Erasmus STT (21 – 28 kwietnia 2013 r.) w Pädagogische Hochschule w Wiedniu (Austria).
Cele wyjazdu:
- zdobycie nowych doświadczeń w zakresie metod pracy na zajęciach dydaktycznych, systemu egzaminowania oraz opieki merytorycznej nad pracami dyplomowymi studentów,
- wymiana doświadczeń pracowników obydwu Uczelni partnerskich (dr Elisabeth Furch, prof. Doris Ulrich-Hinterecker),
- pozyskanie materiałów źródłowych do dalszej pracy badawczej,
- promocja Uczelni.
Udział w programie Erasmus STA (22 – 27 września 2013 r.) w Pädagogische Hochschule w Wiedniu (Austria).
Cele wyjazdu:
- prowadzenie zajęć dydaktycznych ze studentami Uczelni partnerskiej,
- wymiana doświadczeń pracowników obydwu Uczelni partnerskich (dr Elisabeth Furch, prof. Doris Ulrich-Hinterecker),
- pozyskanie materiałów źródłowych do dalszej pracy badawczej,
- promocja Uczelni.
6/ organizowanie i prowadzenie seminariów, kursów specjalistycznych i szkoleń, w tym zlecanych przez jednostki pozauczelniane:
prowadzenie szkoleń dla Wojewódzkiego Ośrodka Metodycznego w Gorzowie Wlkp., w tym:
- seminarium dla nauczycieli języka niemieckiego gimnazjów:Plan wynikowy drogowskazem do osiągania celów edukacyjnych w zakresie nauczania języka niemieckie-go w gimnazjum (6 godz., 24 października 2012 r.),
- seminarium dla nauczycieli języka niemieckiego szkół ponadgimnazjalnych: Plan wynikowy drogowskazem do osiągania celów edukacyjnych w zakresie nauczania języka niemieckiego w szkole ponadgimnazjalnej (6 godz., 12 listopada 2012 r.),
- seminarium dla nauczycieli języków obcych: Nowoczesne nauczanie j. obcego – giełda pomysłów (4 godz. wykładów, 14 listopada 2012 r. oraz 5 grudnia 2012 r.),
- seminarium dla nauczycieli języka niemieckiego szkół ponadgimnazjalnych: Język specjalistyczny na lekcji języka niemieckiego (6 godz., 9 stycznia 2013 r.),
- seminarium dla nauczycieli języka niemieckiego szkół podstawowych: Plan wynikowy drogowskazem do osiągania celów edukacyjnych w zakresie nauczania języka niemieckiego w szkole podstawowej(6 godz., 25 marca 2013 r.),
- seminarium dla nauczycieli języka niemieckiego szkół ponadgimnazjalnych: Jak rozwijać sprawność mówienia na lekcji języka niemieckiego w kontekście zmiany formy części ustnej egzaminu maturalnego? (6 godz., 27 marca 2013 r.).
7/ inicjowanie i współudział w organizacji krajowych i międzynarodowych konferencji naukowych:
- Organizacja II Międzynarodowej Konferencji Naukowej nt. „Różnorodność językowa”, w dniach 18 – 19 marca 2013 r. w PWSZ w Gorzowie Wlkp.
Celem konferencji było ukazanie różnorodności językowej w dydaktyce języków obcych w Polsce i w Europie z uwzględnieniem sposobów rozwijania poszczególnych elementów kompetencji językowych w świetle wymagań Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego.
Konferencja była adresowana zarówno do językoznawców, lingwistów stosowanych, jak i nauczycieli realizujących zadania dydaktyczne w praktyce szkolnej, w szkolnictwie wyższym oraz pełniących funkcje doradcze w edukacji językowej.
W ramach omawianych zagadnień zostały poruszone następujące obszary tematyczne:
- elementy kulturowe w nauczaniu języków obcych,
- diagnozowanie, testowanie i ewaluacja postępów językowych,
- rozwój poszczególnych sprawności językowych,
- rola materiałów edukacyjnych w kształceniu językowym.
8/ Prowadzenie specjalistycznych zajęć dydaktycznych dla studentów:
W ramach Programu Erasmus (22 – 27 września 2013 r.) w Pädagogische Hochschule w Wiedniu – prowadzenie seminarium dla studentów III roku (filologia, pedagogika) w zakresie metodyki i dydaktyki języka niemieckiego, w tym:
- rozwijania kompetencji językowej,
- wykorzystywania prac leksykograficznych w procesie nauczania języka (razem: 5 godz.).
9/ Pozyskiwanie środków na finansowanie badań realizowanych w ramach Centrum:
Pozyskanie środków od wydawnictw edukacyjnych, w tym Wydawnictwa LektorKlett, WSiP oraz MacMillan (600 zł) na realizację II Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Różnorodność językowa”.
10/ Prowadzenie usług eksperckich oraz doradztwa:
Na zlecenie Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Poznaniu:
- Pełnienie funkcji przewodniczącej zespołu egzaminatorów języka niemieckiego Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Poznaniu, sprawdzających arkusze egzaminacyjne podczas sesji letniej egzaminu maturalnego (przeprowadzenie szkolenia egzaminatorów: 31 maja 2013 r., przewodniczenie pracom zespołu egzaminatorów: 1 – 2 czerwca 2013 r.).
Na zlecenie Lubuskiego Kuratorium Oświaty w Gorzowie Wlkp.:
- Opracowanie testów na II i III etap Konkursu Przedmiotowego z Języka Niemieckiego dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego (grudzień 2012 r. – luty 2013 r.).
- Przygotowanie zestawu pytań do części ustnej Konkursu oraz przewodniczenie pracom wojewódzkiej komisji konkursowej podczas finału Konkursu (11 marca 2013 r.).
11/ prowadzenie działalności promocyjnej poprzez:
b/ działalność wydawniczą
Monografie:
1. Nadobnik R., Elementy leksykograficzne w podręcznikach do nauczania języka niemieckiego w Polsce, Wydawnictwo PWSZ w Gorzowie Wlkp. (złożona do druku)
Artykuły:
1. Nadobnik R., Zur Nützlichkeit von konfrontativen deutsch-polnischen Untersuchungen beim Erstellen deutsch-polnischer Schulwörterbücher, [w:] Acta Universitatis Wratislaviensis No 3406. Germanica Wratislaviensia 135, Bartoszewicz I., Hałub M., Tomiczek E. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2012, s. 99-114.
2. Nadobnik R., Was verschweigen Wörterbücher? Am Beispiel von polnisch-deutschen und deutsch-polnischen Schulwörterbüchern, [w:] Mikołajczyk B., Nadobnik R. (red.), Stan i perspektywy kształcenia językowego w świetle europejskich wymagań edukacyjnych, Wydawnictwo PWSZ w Gorzowie Wlkp., Gorzów Wlkp. 2012, s. 67-79.
3. Nadobnik R., Deutsch für Jungen – Deutsch für Mädchen. Themendifferenzierung der Texte in Schulbüchern für DaF im 19. Jh. [w:] Stettiner Beiträge zur Sprachwissenschaft, Bd. 5, Dr. Kovač Verlag, Hamburg 2013, 213-226.
4. Nadobnik R., Lexikographische Werkstatt in deutsch-polnischen Wörterbüchern für den Schulgebrauch von ihren Anfängen bis zur Gegenwart. Teil 2 – Mikrostruktur,[w:] Bartoszewicz I., Szczęk J., Tworek A. (red.), Germanistische Linguistik im interdisziplinären Gefüge I (= Linguistische Treffen in Wrocław), Neisse Verlag/ATUT, Dresden/Wrocław (w druku)
5. Nadobnik R., Zur Rolle von polnisch-deutschen Sprachführern in der Didaktik des Deutschen als Fremdsprache, [w:] Dubiec-Stach J., Mikołajczyk B., Nadobnik R., Różnorodność językowa, Wydawnictwo PWSZ w Gorzowie Wlkp., Gorzów Wlkp. 2013 (złożony do druku).
Recenzje:
1. Nadobnik R., Ryszard Lipczuk, Magdalena Lisiecka-Czop, Anna Sulikowska (red.): Frazeologizmy w słownikach niemiecko-polskich i polsko-niemieckich na przykładzie Pons Duży słownik i Langenscheidt Słownik Partner. Szczecin 2012, Wydawnictwo Zapol, 204 ss., [w:] Orbis linguarum (w druku)
Prace redakcyjne:
1. Mikołajczyk B., Nadobnik R. (red.), Stan i perspektywy kształcenia językowego w świetle europejskich wymagań edukacyjnych, Wydawnictwo PWSZ w Gorzowie Wlkp., Gorzów Wlkp. 2012, ss. 191.
2. Dubiec-Stach J., Mikołajczyk B., Nadobnik R. (red.), Różnorodność językowa, Wydawnictwo PWSZ w Gorzowie Wlkp., Gorzów Wlkp. 2013 (w opracowaniu).
c/ portal internetowy:
Zamieszczanie na stronie internetowej Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wlkp. materiałów informacyjnych oraz sprawozdań z planowanych i realizowanych działań, w tym nt.:
- międzynarodowej konferencji naukowej „Różnorodność językowa”,
- międzynarodowego seminarium „Begegnungen mit Sprache und Kultur – Ősterreich”,
- udziału w Programie Erasmus STT,
- udziału w Programie Erasmus STA.
Opracowała: dr Renata Nadobnik